AİLE HEKİMLERİNE YAZILAN,

DEFİN RUHSATI NÖBETLERİ İPTAL EDİLDİ

Aile Hekimlerine yazılan Defin Ruhsatı nöbetinin (ÖBS Nöbeti) hukuksuz olduğunu defalarca yazılarımızda dile getirmiştik. Defin Ruhsatı nöbetlerinin ( ÖBS Nöbeti) iptali ile ilgili AHEF, İSTAHED ve TTB Antalya Tabip Odasının Danıştay da açtığı davalardan, İSTAHED ve TTB Antalya Tabip Odasının davaları aile hekimlerinin lehine sonuçlandı. AHEF ‘ in açtığı davanın da yine aile hekimlerinin lehine sonuçlanması beklenmektedir.

Şimdi Defin Ruhsatı nöbetlerinin (ÖBS Nöbeti) iptali ile ilgili Danıştay 17. Dairesinin Mahkeme kararlarını inceleyelim.

Daha önceki yazılarımızda belirtiğimiz gibi defin işlemleriyle ilgili Kanun olan 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’ nun 216. maddesinde” Belediye tabipleri olan yerlerde defin ruhsatiyeleri bu tabipler tarafından, bulunmadığı takdirde Hükümet tabipleri tarafından mevtanın muayenesinden sonra verilir. Ölümüne sebep olan hastalık esnasında tedavi eden tabibin verdiği ruhsatname resmi tabipler tarafından tasdik edilmek şartiyle muteberdir.” hükmü ile defin işlemlerinden sorumlu olan tabiplerin belediye tabibi, belediye tabibinin olmadığı yerlerde ise hükümet tabibi olduğu belirlenmişti. Aynı Kanunun 8. maddesinde de“ Her kazada ve icabı takdirinde nahiye merkezlerinde bir veya mütaaddit Hükümet tabipleri istihdam olunur. Hükümet tabipleri doğrudan doğruya vilayet sıhhiye müdürünün emri altında olup memur oldukları mahallerin sıhhi umur ve muamelelerinden mesuldür ve kaymakamın sıhhi hususatta sıhhi müşaviridir. Hükümet tabiplerinin maiyyetlerinde sıhhi işlerde kendilerine muavenette bulunmak üzere küçük sıhhat memurları istihdam edilir.” hükmü ile de hükümet tabibinin kim olduğu tanımlanmıştı.

Kanunda bu ibareler olmasına rağmen, Sağlık Bakanlığı Mezarlık Yerlerinin İnşaası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkında ki Yönetmeliğin 4. maddesinin (h) bendinde, 16. ve 19. maddelerinde, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun ilgili maddelerine aykırı değişiklikler yaparak, bu değişikliklere istinaden aile hekimlerine defin ruhsatı nöbeti (ÖBS nöbeti) yazmıştı. AHEF olarak hem bu hukuksuz yapılan değişikliklere hem de Aile Hekimliği Kanununda yer almayan bir görevin aile hekimlerine verilemeyeceğini öne sürerek Danıştay 17.Dairesinde davalarımızı açmıştık.

Danıştay 17. Dairesi 2015/10968 esas nolu- 2016/445 karar nolu ve 2015/11772 esas nolu -2016/453 karar nolu kararlarıyla defin ruhsatı nöbetini  (ÖBS nöbeti) aile hekimleri lehine iptal etmiştir.

Danıştay 17. Dairesi gerekçeli kararında;

1593 sayılı yasanın 8. maddesinde "hükümet tabibinin" tanımlandığı buna göre,  her ilçede hükümet tabibinin olacağı, hükümet tabiplerinin il sağlık müdürünün emri altında oldukları ve bulundukları yerlerin sağlık işlerinden sorumlu olduklarının belirtildiği, ancak hükümet tabibinin toplum sağlığı merkezi hekimini veya aile hekimini belirttiğine ilişkin herhangi bir düzenleme olmadığı, ayrıca aile hekimlerinin statüleri ve mali haklarının düzenlendiği 5258 sayılı yasada da aile hekimlerinin hükümet tabibi olduğuna ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği görülmektedir.

Gerek 5258 sayılı yasa da gerek dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan 1593 sayılı Yasada hükümet tabibinin aile hekimi olduğuna ilişkin herhangi bir düzenleme olmamasına rağmen, aile hekimlerine söz konusu Yasalarda belirtilen görevler dışında görev verilemeyeceğinden anılan yasaları aşar nitelikte aile hekimlerini yeni bir statüyü sokan ve yeni bir görev veren dava konusu düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

1593 sayılı Yasa'da Gömme İzin Belgesi düzenleme görevinin öncelikli olarak belediye tabiplerine ait olduğu, belediye tabiplerinin olmadığı yerlerde hükümet tabiplerince düzenleneceğinin belirtildiği, aile hekiminin Gömme İzin Belgesi düzenleyeceğine ilişkin dava konusu yönetmeliğin dayanağı olan 1593 sayılı Yasa'da herhangi bir düzenleme olmadığı, ayrıca aile hekimlerinin görevlerinin 5258 sayılı Yasa'da yer aldığı, ancak anılan Yasada da aile hekimlerinin Gömme İzin Belgesi düzenleyeceğine ilişkin herhangi bir hükme yer verilmediği görülmektedir.

Bu durumda gerek 1593 sayılı Yasa'da gerekse 5258 sayılı Yasa da aile hekimlerine gerek Gömme İzin Belgesi düzenlemelerine gerekse Gömme İzin Belgesi nöbeti tutmalarına ilişkin düzenleme yer almamasına rağmen yasa ile görevleri belirlenen aile hekimlerine anılan Yasaları aşar nitelikte görev verilmesi ve yükümlülük getirilmesine ilişkin dava konusu kurallarda da hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle;   19/01/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan  Yönetmelik ile değiştirilen 19/01/2010 tarihli ve 27467 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan Mezarlık Yerlerinin İnşası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkında Yönetmeliğin; 4. maddesinin (h) bendinin ve 16. maddesinin 2., 3. ve 4. fıkraları ile 19. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "....veya aile hekiminin göreve başlaması durumunda..." ibaresinin  İPTALİNE, oyçokluğuyla  karar verilmiştir.

Danıştay 17. Dairesinin bu kararıyla, aile hekimleri kendi görevleri olmayan bir angaryadan kurtulmuş oldular. Şimdi sırada ise Aile Hekimliği Kanunu ve imzalanan sözleşmelerde yer almayan, aile hekimlerinin kendi görevi olmayan, adli nöbet angaryasından kurtulmak var.

Saygılarımla..

Dr. Hakan UZUN-TRABZON