AİLE HEKİMLİĞİNDE ADLİ NÖBET

Aile hekimlerine yazılan, nöbetler konusunda, bu yazımızda Adli Nöbet konusunu inceleyeceğiz.

Defin Ruhsatı(ÖBS) nöbetleri ile ilgili Danıştay 17. Dairesinde açılan davalar sonucunda,Defin Ruhsatı (ÖBS) nöbetlerinin aile hekimlerine yazılamayacağı kararı,Danıştay 17. Dairesinin 2015/10968 esas nolu- 2016/445 kararı ve 2015/11772esas nolu -2016/453 kararı ile verilmişti. Danıştay 17. Dairesinin gerekçelikararını incelediğimiz zaman, aile hekimlerine yazılan nöbetler konusunda önemli bir kararın bu mahkeme kararı içinde yer aldığını görüyoruz. İlgili karara bakacak olursak;

“5258 sayılı Yasa ve 657 sayılı Yasanın birlikte değerlendirilmesinden, aile hekimliğinin 657 sayılı Yasa'da düzenlenen devlet memurluğundan ve bu Yasa'da ve diğer yasalarda belirtilen sözleşmeli personel statüsünden temelde farklı bir statü olduğu, aile hekimlerinin görevlerinin 5258 sayılı Yasa'da sınırlı bir şekilde sayıldığı, aile hekiminin kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinc ibasamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini devamlı olarakbelli bir mekânda vermekle yükümlü olduğu, gerektiğinde gezici sağlık hizmetide vermesinin öngörüldüğü, ayrıca aile hekimlerine ve aile sağlığı elemanlarına nöbet görevi verilebileceği ancak bu nöbetin 657 sayılı Kanunun ek 33 üncü maddesinde belirtilen yerlerde olacağı, bu yerlerin ise Yataklı tedavi kurumları,seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri,toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetleri olduğu, anılan yerlerdışında aile hekimlerine nöbet görevi verilemeyeceği anlaşılmaktadır. “

Danıştay 17.Dairesinin 2015/10968 esas nolu- 2016/445 kararı ve 2015/11772 esas nolu-2016/453 kararına göre aile hekimlerine Defin Ruhsatı (ÖBS) nöbeti yanında,kararın açıklanan gerekçesine göre Adli Nöbette yazılamayacağı açıktır.

Adli Nöbet konusunu aile hekimliği mevzuatı açısından değerlendirecek olursak;

5258 sayılı Aile Hekimliği Kanununda aile hekimlerine adli nöbet yazılabileceğine dair biri bare bulunmamaktadır. Ayrıca adli nöbetler ile ilgili kanunu bir çerçeve de çizilmemiştir.

Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğine bakacak olursak; yönetmeliğin çalışma saatleri başlıklı 10. maddesinin 5. fıkrasında;” (5) Adli tıp kurumunun doğrudan hizmet vermediği ve hastane bulunan yerlerde yerinde ölü muayenesi dışındaki adli tıp hizmetleri hastaneler tarafından verilir. Yerinde ölü muayenesi hizmetleri, mesai saatleri içinde toplum sağlığı merkezi hekimlerince,mesai saatleri dışında öncelikle toplum sağlığı merkezi hekimleri olmak üzere aile hekimleri ve kamu hastaneleri dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarındaki hekimlerin de dâhil edilebileceği icap nöbeti şeklinde sunulur.” hükmü yer almaktadır.

Aile Hekimliği Kanununda çerçevesi çizilmemesine rağmen aile hekimliği uygulama yönetmeliğini Adli Nöbet açısından incelersek;

1.     Adli Tıp Kurumunun doğrudan hizmet verdiği yerlerde adli tıp hizmetleri, adli tıp kurumu tarafından verileceği açıktır.

2.     Hastane bulunan yerlerde yerinde ölü muayenesi dışındaki adli tıp hizmetleri hastaneler tarafından verilecektir.

Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinde geçen “ yerinde ölü muayenesi ”kavramını incelersek;

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMUK) 86. 87. ve 88 maddelerinde ölünün kimliğinin belirleme, adli muayene ve otopsi maddelerinde; adli tıp hizmetleri olarak adlimuayene ve otopsi işlemleri olarak geçmektedir. Ceza Muhakemesi Kanununda(CMUK) “yerinde ölü muayenesi ” diye bir kavram yoktur.

Bu sebeple hastanelere ait olan adli tıp hizmetlerinin aile hekimleri tarafından verilemeyeceği açıktır.

Danıştay 17.Dairesinin 2015/10968 esas nolu- 2016/445 kararı ve 2015/11772 esas nolu-2016/453 kararı ile Defin (ÖBS) Nöbetleri konusunda verilen sonuç kararında dediği gibi “aile hekimlerine söz konusu Yasalarda belirtilen görevler dışında görev verilemeyeceğinden anılan yasaları aşar nitelikte aile hekimlerini yeni bir statüyü sokan ve yeni bir görev veren dava konusu düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.”

Adli Nöbetler ile ilgili sorunun ancak adli bilirkişilik kanununda yapılacak olan değişikliklerle çözülebileceği aşikardır.

Saygılarımla

Dr.Hakan UZUN-TRABZON